Vergunningsvrij bouwen volgens de Omgevingswet

Sinds de invoering van de Omgevingswet (2024) zijn de mogelijkheden voor vergunningsvrij bouwen duidelijk vastgelegd. Via het vernieuwde Omgevingsloket (www.omgevingswet.overheid.nl) is eenvoudig te toetsen of voor een aanbouw of verbouwing een omgevingsvergunning nodig is, of dat deze vergunningsvrij mag worden uitgevoerd.

Verantwoordelijkheid opdrachtgever

Vergunningsvrij bouwen betekent echter niet dat er zonder regels gebouwd kan worden. Ook zonder voorafgaande toetsing moet elk bouwwerk voldoen aan de eisen uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Volgens artikel 1.6 van de Omgevingswet is de eigenaar zelf verantwoordelijk voor de veiligheid en naleving van deze voorschriften.

In de praktijk wordt dit nog wel eens onderschat. Aannemers bouwen vaak op basis van ervaring, maar beschikken niet altijd over de kennis om een constructief ontwerp door te rekenen. Terwijl een bouwwerk bestand moet zijn tegen belastingen die zich misschien maar eens in de 50 jaar voordoen. Dat een constructie na vijf jaar nog overeind staat, is dus geen garantie voor de toekomst. Daarbij geven aannemers meestal slechts een beperkte garantie.

Verkoop in de toekomst

Een ander risico: bij de verkoop van een woning kan een ondeugdelijke constructie worden aangemerkt als een verborgen gebrek. De herstelkosten kunnen in dat geval worden verhaald op de verkopende partij.

Daarom is het juist bij vergunningsvrij bouwen essentieel dat de opdrachtgever deskundig toezicht regelt. Het inschakelen van een constructeur lijkt misschien een extra investering, maar de kosten vallen vaak in het niet bij de totale verbouwingssom. Sterker nog: een goed doordacht constructief ontwerp levert vaak directe besparingen op in materiaal, uitvoering en onderhoud. Zo verdient een constructeur zich niet alleen terug, maar zorgt ook voor een veilig, duurzaam en zorgeloos eindresultaat.